Ekmeleddin İHSANOĞLU

1.    KONGRESİNİN AÇILIŞ TÖRENİNDE İSLAM KONFERANSI TEŞKİLATI GENEL SEKRETERİ EKSELANSLARI PROF. EKMELEDDİN İHSANOĞLU TARAFINDAN YAPILAN KONUŞMA

(İstanbul, 23 Kasım 2005)
Bismillahirrahmanirrahim,
(Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla)

Ekselansları...................,
Ekselansları,
Kıymetli Misafirler,
Hanımefendiler ve Beyefendiler

Esselamu Aleykum ve Rahmetullah ve Berekatuhu
(Allahın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun)

Sözlerimin başında Türkasya Stratejik Araştırmaları Merkezi’ne böylesine önemli bir konuda uluslararası bir kongre düzenledikleri için teşekkür ederim. 1. Uluslararası Türk Afrika Kongresi’nin açılış töreninde Türkiye, çeşitli Afrika ülkeleri ve bölgesel ve uluslararası teşkilatlardan alimler, aydınlar ve seçkin kişilerle birlikte olmak benim için büyük bir ayrıcalık teşkil etmektedir.

Bu fırsattan faydalanarak, başka Ekselansları Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ekselansları Başbakan Yardımcısı ve Dış İşleri Bakanı Abdullah Gül olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ne, Afrika ile dayanışma içinde olma ve Türkiye ile Afrika ülkeleri arsındaki mükemmel ilişkileri geliştirme konusuna gösterdikleri ilgi için içten teşekkürlerimi sunmak isterim.

Sayın Başkan,
Hanımefendiler ve Beyefendiler,

İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) bir siyasi platform olarak kurulmuş olmasına rağmen, faaliyetlerine başladıktan kısa bir süre sonra, ekonomik, ticari, teknolojik, sosyal ve kültürel alanlarda dayanışma ve işbirliği yaratma amacına yönelmiştir.

Bugün üye sayısı 57’ye ulaşan ve üyelerinden 27’si Afrika’da bulunan İslam Konferansı Teşkilatı’nın önemli bir kısmını gelişmekte olan ülkeler oluşturmaktadır. Bu nedenle, İKÖ gelişmekte olan tüm ülkeleri desteklemekte ve her zaman onlarla dayanışma içinde hareket etmektedir.

İKÖ üyesi ülkeler kuzeyde Arnavutluk’tan (Avrupa) güneyde Mozambik’e (Afrika) ve batıda Guyana’dan (Latin Amerika) doğuda Endonezya’ya kadar dört kıtada geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Afrika’daki üye devletler İKT üyelerinin neredeyse yarısın oluşturmaktadır. Maalesef, en az gelişmiş ülkelerin (LCD) çoğu Afrika’da yer almaktadır. Birleşmiş Milletler tarafından en az gelişmiş ülkeler olarak sınıflandırılan 50 ülkeden 22’si İKT üyesidir.

Tüm İKT üyesi ülkeler ortak sorunlarını paylaşmakta ve günümüzde, küreselleşme sürecinden ciddi bir şekilde etkilenmektedirler. Yoğun uluslararası rekabet bazı İKT üyesi ülkelerin, özellikler de Afrika’daki üye ülkelerin ekonomilerinin küçülmesine sebep olmuştur.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Sosyal Dairesi’nin (DESA) son olarak yayınladığı 25 Ağustos 2005 tarihli  “Dünyanın Toplumsal Durumu: Eşitsizlik Açmazı” adlı rapor, zengin ve fakir ülkeler arasında gittikçe büyüyen gelir farkına dikkat çekmektedir. Ayrıca, bu rapor dünya gayri safi hasılasının yüzde seksenine gelişmiş ülkelerde yaşayan 1 milyar insanın sahip olduğu, geri kalan yüzde 20’sinin ise gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 5 milyar insan tarafından paylaşıldığını göstermektedir.

Yoğun uluslararası rekabetin şekillendirdiği böylesi küresel bir ortamda ve küreselleşme ve liberalleşmenin hayatın gerçekleri olduğun dikkate alındığında,İKT üyesi ülkeler de dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkeler, varlıklarını sürdürmenin ve bu süreçten faydalanabilmek amacılıyla yaşamın koşullarını iyileştirmenin yollarını bulmalıdırlar. Bu amaçla, ortaya konabilecek önemli çözüm yollarından biri, bu ülkeler arasında ekonomik işbirliği artırmaktadır. Bu bağlamda, bu konferansın Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında ekonomik ve ticari bağların güçlendirilmesi için pragmatik ve uygulanabilir yollar da sunacağına inanıyorum.

2005 yılı Ocak ayında görevime başlamamdan itibaren İKT üyesi ülkelerin ve özellikle de Afrika’nın sosyo-ekonomik refahına büyük önem verdim. Bu bağlamda bu yılın Mart ayında Afrika’daki 6 üye ülkeyi ziyaret ettim. Sahel bölgesindeki baskın sosyo-ekonomik koşullara ilişkin bilgileri ilk elden almak üzere Burkina Faso, Çad, Gambiya, Mali, Nijer ve Senegal’e ziyaretlerinde bulundum. Bu seyahat esnasında, Afrika’da sürdürülebilir kalkınma güçlendirilmesine yönelik, İKT üyesi ülkeler arasındaki müşterek teşebbüslerin desteklenmesi yoluyla Batı Afrika’da gıda ve pamuk sanayilerinin geliştirilmesine, Afrikalı üye ülkelerin fakirlikle mücadele açısından yeterliliklerinin arttırılmasına, çocuk felcinin yeryüzünden silinmesine ve İKT üyesi ülkelerin iş adamları ve girişimcileri arasında daha güçlü bir ortaklığın kurulmasına ilişkin konuları içeren bir program başlattım. 7-8 Aralık 2005’te Mekke-i Mükerreme’de düzenlenmesi planlanan Olağanüstü Zirve’de de, diğer hususların yanı sıra Afrika’da kalkınmanın desteklenmesine ilişkin önlemler ele alınacaktır.

Bu program unsurları doğrultusunda Burkina Faso Hükümeti’nin, İslami Kalkınma Bankası’nın (IDB) ve İslami Ticaret Geliştirme Merkezi’nin (ICTD) işbirliğiyle, 18-19 Nisan 2005’te Ouagadoudou, Burkina Faso’da, “İKT Üyesi Ülkelerde Pamuk Sektöründe Ticaretin ve Yatırımların Canlandırılması” konulu bir forum düzenlenmiştir. Forumun ana hedefi Afrika’da pamuk sektöründe katma değerin artırılmasına ve Afrika’daki üye ülkelerin sanayileşme sürecinin desteklenmesine yönelik yol ve yöntemlerin tartışılmasıydı. Forum ek bir yayarı da özellikle Fas ve Türkiye’den gelen şirketlerin, Bukino Faso ve Mali’deki şirketlerle, bu yapmaları olmuştur.

Dinleyicilerimize, Malezya’nın, İKT’nin düşük gelir ve az gelişmiş üyelerinde eyleme-dayalı somut projelere odaklı “Fakirliği Azaltmak için Kapasite Artırımı” programını uygulamaya başladığını bildirmek isterim. Bu programın ilk aşamasında ikisi Afrika’da; Moritanya ve Sierra Leone’de olmak üzere üç pilot proje tanımlanmıştır. 8-9 Ekim’de IBD’nin merkezinde düzenlenen bir toplantıda söz konusu programın ikinci aşamasına, diğer bazı ülkelerin yanı sıra Burkina Faso, Komor, Gine, Senegal ve Somali dahil edilmiştir. Malezya, İslami Kalkınma Bankası’yla yakın işbirliği içerisinde programın ayrıntıları düzenlenmekedir.

Türkiye’nin de Afrika Kalkınma Stratejisi (ADS)” adlı takdire şayan bir programı uygulamaya geçirdiğini öğrenmiş olmaktan mutluluk duyuyorum. Bu program Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında ticaretin, yatırım imkanlarının ve teknik işbirliğinin geliştirilmesi için bir çerçeve vazifesi üstlenmektedir. Böylece program, Afrika’nın kalkınmasına katkıda bulunmayı, Afrikalıların yaşam standartlarını iyileştirmeyi ve Afrika’da fakirliği azaltmayı amaçlamaktadır. Bu program çerçevesinde Başbakanlık dış ticaret Müsteşarlığı, ticaret fuarları ve Türk ve Afrikalı İşadamlarının karşılıklı ziyaretleri de dahil olmak üzere, halihazırda Afrika’da önemli birtakım çalışmaları başlatmış bulunmaktadır.

Ayrıca halen, 25-28 Kasım 2005 tarihleri arasında, Senegal’in Dakar kentinde bir Türk Ticaret Fuarı düzenlenmektedir. Dakar’daki Türk Ticaret Fuarı’nın Afrika ülkeleri ve Türkiye arasında daha iyi bir işbirliğinin sağlanması için uygun bir ortam temin edeceğinden ve özellikle de işadamları için yeni iş imkanları oluşturacağından eminim.

Bu program hedefleri, İKT’nin ana hedefleriyle ayını doğrultudadır. Bu sebeple bu girişimi kuvvetle desteklemekteyim. Ayrıca, İslam dayanışmasının güçlendirilmesi çerçevesinde, başta Afrikalı üyeler ile diğerleri arasındaki işbirliği olmak üzere, üye ülkeler arasındaki işbirliğini desteklemeye yönelik benzer çalışmaları her zaman teşvik edeceğim. Bu bağlamda, İKT üyesi ülkeleri, Afrika ile daha fazla dayanışma kurmaya davet ediyorum.


Sizlere teşekkür eder, başarılar dilerim.
Esselamu Aleykum ve Rahmetullah ve Berekatühü
( Allahın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinizde olsun)